macto

macto
macto, āvi, ātum, 1 (old form of perf. subj. mactassint, Enn., Afran., and Pompon. ap. Non. 342, 12 sq.), v. freq. a. [macto, kindr. to Sanscr. makh, mah; intens. māmahyata, to slaughter, sacrifice; maha, victim; the ct in macto like vectum from veho; hence],
I.
Within the religious sphere, to offer, sacrifice, immolate any thing in honor of the gods:

ferctum Jovi moveto et mactato sic,

Cato, R. R. 134, 2; so id. ib. § 4: pultem dis mactat, Varr. ap. Non. 341, 28:

nigras pecudes,

Lucr. 3, 52:

lectas de more bidentes Cereri,

Verg. A. 4, 57; Varr. ap. Non. 114, 27:

mactatus vitulus concidit propter aras,

Lucr. 2, 353:

manibus divis mactata,

id. 6, 759:

mactata veniet lenior hostia,

Hor. C. 1, 19, 16:

mactata Polyxena,

Ov. M. 13, 448:

trecenti ex dediticiis hostiarum more mactati,

Suet. Aug. 15:

vite caper morsa Bacchi mactandus ad aras,

Ov. M. 15, 114:

suovetaurilia mactanda, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.: se Orco,

Liv. 9, 40:

hostium legiones Telluri ac diis Manibus mactandas dabo,

id. 10, 28; cf.:

ruptores pacis ultioni et gloriae,

Tac. A. 2, 13.—
II.
Beyond the relig. sphere.
A.
To present, reward, honor with any thing good or bad: Livius inde redit magno mactatu' triumpho, Enn. ap. Serv. Verg. A. 9, 641 (Ann. v. 302 Vahl.):

eos ferunt laudibus et mactant honoribus,

heap honors on, extol, Cic. Rep. 1, 43, 67 (also ap. Non. 342, 5); id. Vatin. 6, 14; id. Div. 1, 11, 18.—
B.
Far more freq. in a bad sense, to afflict, trouble, punish with any thing: illum di deaeque magno mactassint malo, Enn. ap. Non. 342, 15 (Trag. v. 377 Vahl.); Afran. ib. 16; Cic. Vatin. 15, 36; cf. without abl., Pompon. ib. 12:

dotatae mactant et malo et damno viros,

Plaut. Aul. 3, 5, 61; cf.:

mactare malo adficere significat,

Non. 342, 8:

aliquem infortunio,

Plaut. Poen. 3, 1, 14: faxo tali eum mactatum, atque hic est, infortunio, * Ter. Phorm. 5, 9, 39:

hostes patriae aeternis suppliciis vivos mortuosque mactabis,

pursue, punish, Cic. Cat. 1, 13, 33; cf.:

divisores omnium tribuum domi ipse suae crudelissima morte mactaret,

id. Harusp. Resp. 20, 42:

aliquem summo supplicio,

id. ib. 1, 11, 27:

aliquem morte,

id. Rep. 2, 35, 60:

mactantur comminus uno exitio,

Sil. 17, 500.—
C.
To kill, slaughter, put to death:

hic mactat Ladona, Pheretaque Demodocumque,

Verg. A. 10, 413:

illigatas mollibus damas plagis,

Mart. 1, 50, 24: haec dextra Lernam taetra mactata excetra Pacavit, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 22.—
D.
To magnify; trop, to extol, glorify, honor; esp. to glorify [p. 1094] honor a deity with sacrifices, to worship:

Liberum patrem fanorum consecratione mactatis,

Arn. 1, 24:

puerorum extis deos manes mactare,

Cic. Vatin. 6, 14.—
E.
Poet., to give splendor to a festival: lacte Latinas, Cic. poët. Div. 1, 11, 18.—
F.
Aliquem or aliquid, to overthrow, ruin, destroy, Cic. Fl. 22, 52:

quorum ego furori nisi cessissem, in Catilinae busto vobis ducibus mactatus essem,

should have been sacrificed, id. ib. 7, 16:

perfidos et ruptores pacis ultioni et gloriae mactandos,

to offer up, immolate, Tac. A. 2, 13:

cum videant jus civitatis illo supplicio esse mactatum,

Cic. Verr. 2, 4, 11, § 26: aut naves uram, aut castra mactabo, to destroy, Att. ap. Non. 341, 18.—Hence, mactus, a, um, Part., sync. for mactatus:

boves mactae,

Lucr. 5, 1339 (better referred to maco, q. v.).

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • Маст- (Mast-), Macto (Masto-) — приставка, обозначающая грудь. Источник: Медицинский словарь …   Медицинские термины

  • МАСТ (MAST-), MACTO — (masto ) приставка, обозначающая грудь …   Толковый словарь по медицине

  • Mortuus Caelum — Origin Athens, Greece Genres Black metal Blackened death metal Years active 2004–present Labels Black Metal.com O.B.S.E. productions …   Wikipedia

  • Codex Alera — is a fantasy book series by Jim Butcher. The series chronicles the coming of age of a young man named Tavi in the realm of Alera, an empire similar to Rome, on the world of Carna. Every Aleran has some degree of command over elemental forces or… …   Wikipedia

  • Massiac —  Pour l’article homophone, voir Maciac. 45° 15′ 07″ N 3° 11′ 53″ E / …   Wikipédia en Français

  • Saint-Victor-sur-Massiac — Massiac 45°25′19″N 3°19′80″E / 45.42194, 3.33889 …   Wikipédia en Français

  • Saint-Étienne-sur-Massiac — Massiac 45°25′19″N 3°19′80″E / 45.42194, 3.33889 …   Wikipédia en Français

  • Sangheili — Saltar a navegación, búsqueda Los Elite, o su nombre real Sangheili (del latín: Macto Cognatus que significa Honro la sangre de mi padre [1] ) es una raza militar extraterrestre, y son los enemigos principales del universo de Halo. Los Elites… …   Wikipedia Español

  • BAVARVM Latum — cuius mentio in Bullario Casin. Tom. II. Constitut. 571. Quae preces de mandato Sanctissimi Dom. N. Papae in Sacr. Rit. Congregatione propositae fuerint, eadem Sacr. Rit. Congregatio censuit dicto Abbati Generali Congregationis Montis Virginis,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • FABARIAE Kalendae — dictae sunt apud Romanos Kalendae Iuniae, quod eo die fabis (quae tum temporis adultae) Deae Carnae, Iani uxori, quae humanis vitalibus praeesse credebatur, in Caelio monte, sacrum fieret, vide Nonium in verbo Macto, et hîc supra …   Hofmann J. Lexicon universale

  • μάχομαι — (ΑM μάχομαι) 1. διεξάγω ή συνάπτω μάχη, κάνω πόλεμο, πολεμώ 2. καταβάλλω έντονες προσπάθειες για να φέρω κάτι σε πέρας, πασχίζω να πετύχω κάτι, αγωνίζομαι με όλες μου τις δυνάμεις να πραγματοποιήσω τους σκοπούς μου, καταβάλλω μεγάλους κόπους ώστε …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”